Lakowanie zębów dzieci to temat, który zasługuje na szczególną uwagę w kontekście profilaktyki stomatologicznej. Wiele osób, zwłaszcza rodziców, zastanawia się, czy taki zabieg jest konieczny i jakie przynosi korzyści. W niniejszym eseju postaram się przybliżyć, czym jest lakowanie zębów, jakie są jego zalety oraz czy istnieją jakieś potencjalne wady tego zabiegu.
Lakowanie zębów to procedura polegająca na pokryciu powierzchni zębów cienką warstwą specjalnego materiału, zwanego lakiem szczelinowym. Lak wypełnia naturalne bruzdy i zagłębienia, zabezpieczając powierzchnię zębów przed odkładaniem się na niej płytki nazębnej. Materiał łączy się trwale ze szkliwem, tworząc barierę dla bakterii i kwasów. W składzie laków często znajdują się również jony fluoru, które dodatkowo wzmacniają szkliwo i wspomagają remineralizację.
Lakowanie wykonuje się głównie na zębach trzonowych i przedtrzonowych, zarówno mlecznych jak i stałych. Są to zęby najbardziej narażone na próchnicę ze względu na budowę anatomiczną - liczne bruzdy i zagłębienia, w których łatwo gromadzi się płytka bakteryjna. Nawet dokładne szczotkowanie nie jest w stanie całkowicie oczyścić tych miejsc.
Lakowanie zębów jest szczególnie zalecane u dzieci, u których ryzyko próchnicy jest podwyższone. Czynniki ryzyka to między innymi:
Zabieg powinien być wykonany możliwie jak najwcześniej, najlepiej zaraz po wyrznięciu zębów. W przypadku zębów mlecznych jest to około 2-3 roku życia, a dla pierwszych zębów stałych (trzonowców) - 5-8 rok życia. Wczesne lakowanie pozwala zabezpieczyć zęby zanim dojdzie do rozwoju zmian próchnicowych.
Liczne badania naukowe potwierdzają wysoką skuteczność lakowania zębów w zapobieganiu próchnicy u dzieci. Metaanaliza Cochrane z 2022 roku wykazała, że lakowanie redukuje ryzyko próchnicy na powierzchniach żujących zębów mlecznych o 65% w porównaniu do nielakowanych zębów. Dla zębów stałych skuteczność sięga nawet 90%.
Efekt ochronny utrzymuje się przez wiele lat, o ile lak pozostaje nienaruszony. Regularne kontrole i w razie potrzeby uzupełnianie ubytków laku pozwalają zachować jego działanie. Jedno lakowanie wystarcza zwykle na kilka lat, choć u dzieci z wysokim ryzykiem próchnicy zabieg można powtarzać częściej.
Ważne jest podkreślenie, że lakowanie nie zastępuje codziennej higieny jamy ustnej. Jest to dodatkowa metoda ochrony zębów, ale nie zwalnia z obowiązku regularnego szczotkowania, nitkowania i wizyt kontrolnych u dentysty.
Sam zabieg lakowania jest szybki, prosty i całkowicie bezbolesny. Nie wymaga znieczulenia ani borowania zębów. Składa się z następujących etapów: